توسط : وقتی صحبت از گرانول ها می شود کارخانه های تولید پلیمر در ذهن تداعی می شود. اما گرانول ها حتی در صنایع غذایی نیز کاربرد دارند، که به آنها گرانول خوراکی گفته می شود. گرانول های خوراکی متفاوت از پودرها هستند و خواص و فواید متعددی نسبت به آنها دارند. گرانول های خوراکی شامل گرانول شکر، نمک، قهوه، غلات و ادویه ها می شوند که به منظور طعم دهی به غذاها مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه بیشتر با خواص و کاربردهای گرانول های خوراکی آشنا می شویم.
ویژگی های گرانول خوراکی چیست؟
گرانول های خوراکی مثل گرانول پلاستیک به لحاظ ابعاد و یکپارچگی در اندازه یکسان عرضه می شوند. مزیت های متعدد گرانول نیز به ویژگی همسان بودن اندازه و شکل گرانول های خوراکی وابسته است. این مزیت ها شامل موارد زیر است:
- بسته بندی آسان
- سهولت در حمل و نقل
- توزیع یکنواخت در دستگاههای فرآوری
درواقع به دلیل سهولت در استفاده و جا به جایی است که استفاده از گرانول های خوراکی در صنایع غذایی و دارویی از اهمیت بالایی برخوردار است.
انواع گرانول خوراکی چیست؟
گرانول های خوراکی را می توان به مواد تشکیل دهنده به انواع گیاهی (سویا، سبزیجات، میوه ها)، حیوانی (ماهی، گوشت، لبنیات) و ترکیبی تقسیم بندی کرد.
از سوی دیگر گرانول های خوراکی را می توان براساس کاربردهایشان دسته بندی کرد. به عنوان مثال برخی از انواع گرانول ها به منظور غنی سازی مواد غذایی به کار می روند، برخی تنها با هدف سهولت در جا به جایی استفاده می شوند و برخی دیگر به دلیل ماندگاری بالاتر مورد استفاده قرار کی گیرند.
آیا گرانول همان پودر است؟
برخی به اشتباه تصور می کنند که گرانول خوراکی همان پودر است درحالیکه این تصور کاملا اشتباه است. گرانول های خوراکی به لحاظ ابعاد بزرگتر از پودرها هستند که استفاده از آنها نسبت به پودر به دلیل کاهش سطح تماس با هوا دیرتر دچار فساد می شود و برای نگهداری طولانی تر و در حجم بالاتر گزینه بهتری هستند.
مراحل تولید گرانول های خوراکی
در مراحل اولیه منبع گیاهی یا حیوانی مورد نیاز برای تولید گرانول انتخاب و آماده سازی می شود. سپس مواد کنترل کیفیت شده و ناخالصی های آن جدا می شود. در مرحله بعد مواد اولیه شسته و تمیز می شوند و در دستگاه آسیاب ریخته می شوند.
موادیکه به شکل پودر درآمده اند در این مرحله رطوبت زدایی می شوند تا ماندگاری آنها افزایش پیدا کند. فرآیند رطوبت زدایی شامل حرارت دهی یا خشک کردن است.
مواد غذایی خشک شده سپس وارد دستگاهی شبیه به چرخ گوشت می شود (اکستروژن) می شود و مواد خروجی از آن به شکل گرانول برش می خورد. پس از خنک شدن گرانول ها سفت می شوند. سپس در صورت نیاز افزودنی های مورد نیاز مثل ویتامین، طعم و رنگ به گرانول ها اضافه می شود.
مزایای استفاده از گرانول خوراکی چیست؟
استفاده از گرانول مزیت های متعددی نسبت به مواد اولیه خام و یا حتی پودری دارد. از مهم ترین مزیت های استفاده از گرانول می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش طول عمر مواد غذایی: گرانول ها به دلیل مقدار رطوبت بسیار پایینی که دارند طول عمر بالایی دارند.
- نگهداری ساده تر: گرانول ها به دلیل اینکه فشرده هستند جای کمتری اشغال می کنند.
- استفاده آسان: استفاده از گرانول های خوراکی به دلیل اینکه آماده مصرف هستند بسیار ساده است.
- غنی شده: گرانول های خوراکی اغلب با ویتامین ها و مواد معدنی غنی می شوند و به همین دلیل مصرف مقدار کمی از آنها می تواند نیازهای بدن را تامین کند.
- کالری کنترل شده: گرانول های خوراکی به این دلیل که ابعاد یکسانی دارند براحتی می توان کالری دریافتی روزانه از آن را محاسبه کرد. این موضوع برای کسانی که قصد کاهش وزن دارند کارآمد است.
گرانول های خوراکی در زمره مواد غذایی فرآوری شده محسوب می شوند و به همین دلیل استفاده از آنها ممکن است از نظر برخی از کارشناسان تغذیه جایگزین خوبی برای مواد غذایی تازه نباشد.
گرانول برای صبحانه (گرانولا)
گرانولا نوع خاصی از گرانول خوراکی است که معمولا ترکیبی از جو دو سر، شیرین کننده، مغزیجات و مواد مغذی دیگری است که معمولا در وعده غذایی صبحانه مورد استفاده قرار می گیرد. گرانولا به دلیل خواص غنی شده و مواد مغذیی موجود بهترین گزینه برای ورزشکاران و همچنین افرادی است که قصد کاهش وزن دارند.
کلام آخر
در این مطلب در مورد گرانول خوراکی و مزایای استفاده از آنها در صنایع غذایی صحبت کردیم. گرانول های خوراکی مثل گرانول های صنعتی بسادگی قابل حمل هستند و استفاده از آنها بسیار ساده تر از نمونه های پودری و غیرگرانولی است. گذشته از آن گرانول های خوراکی به لحاظ طول عمر و شرایط نگهداری محدودیت های کمتری نیز دارند. به همین دلیل استفاده از آنها در صنعت فرآوری مواد غذایی اولویت دارد.
